قرارداد کارگزاری چیست؟ نکات نمونه قرارداد کارگزاری + مسئولیت‌ها و تعهدات
قرارداد کارگزاری چیست؟ نکات نمونه قرارداد کارگزاری + مسئولیت‌ها و تعهدات
فهرست مطالب
مقدمه
در دنیای امروز با افزایش پیچیدگی‌های حوزه تجارت، تلاش برای کسب سود و افزایش سرمایه شخصی نیز به شکلی تخصصی و حرفه‌ای دنبال می‌شود. بسیاری از عرصه‌های دنیای تجارت مانند خرید و فروش کالاها، اراضی و املاک یا معامله در بازار بورس، با آنکه حامل فرصت‌های مالی بیشماری هستند، ممکن است به دلیل وجود فضای تخصصی و حقوقی خود، افراد سرمایه‌گذار را به راحتی جذب نکنند. به همین جهت، مشاغلی شکل گرفته‌اند تا مانند پُلی بین خریداران و فروشندگان عمل کنند و در اصل، راه فعالیت‌های تجاری تخصصی را برای افراد مختلف هموارتر کنند. در این نوشتار به یکی از مهم‌ترین این مشاغل و قرارداد آن، یعنی قرارداد کارگزاری یا بُروکِری می‌پردازیم.
با ما همراه باشید.
مشاوره و تنظیم اصولی قراردادها توسط کاشناسان و وکلای خبره
کارگزار کیست و چه کاری انجام میدهد؟
کارگزار یا بُروکر (Broker) شخصی است حقیقی یا حقوقی که بین خریدار و فروشنده واسطه شده و در ازای برقراری ارتباط بین خریدار و فروشنده و فراهم آوردن شرایط معامله، کمیسیون مشخصی دریافت میکند. به بیان بهتر کارگزاران کسانی هستند که به مشتریان خود در بزنگاه های پررونق بازار، از شیوه‌های مختلف مانند ملاقات حضوری، تلفنی یا آنلاین، قیمت‌های لحظه‌ای و نوسانات بازار و شرایط آنی تجارت پر سود را اعلام می‌کنند و از طریق این چنین مشاورهای، مشتری خود را به سمت معامله سودآور و به‌صرفه موردنظر سوق می‌دهند. مشتریان هم در اکثر موارد، پیشتر نزد کارگزاران خود طی قراردادی که ذکر خواهیم کرد، مبالغی سپرده تودیع کرده‌اند که کارگزار در مواقع موردنیاز از آن برداشت و معاملات مشتری خود را انجام میدهد. در واقع بهنوعی کارگزار در حکم وکیل مشتری خود عمل میکند.
قرارداد کارگزاری چیست؟
رابطه قرارداد کارگزاری یا بروکری، رابطه‌ای دوجانبه است که تابع رابطه قرارداد کار قرار می‌گیرد. یعنی همانطور که در ماده ۷ قانون کار ذکر شده است در این قرارداد، کارگر (در این قرارداد همان کارگزار) در قبال دریافت حق‌السعی (کمیسیون معاملات) عمل کارگزاری را برای مدتی معین انجام میدهد. درواقع برای ایجاد رابطه بین مشتری و کارگزار، نیازمند تنظیم یک قرارداد کارِ کارگزاری هستیم که تابع بندهای عمومی قرارداد کار و برخی جزئیات مخصوص به قرارداد کارگزاری است. دو بند مهم تعهدات کارگزار و دستمزد او، به عنوان نمونه در ادامه بررسی خواهند شد.
تعیین محدوده تعهدات و میزان مسئولیت کارگزار
در قرارداد کارگزاری بایستی محدوده تعهد کارگزار به روشنی مشخص شده باشد. به طور مثال یک کارگزار ممکن است تنها تعهدش در حد ارائه مشاوره و تحلیل بازار برای مشتری خود باقی بماند. اما ممکن است طرفین قرارداد توافق کنند که کارگزار حق انجام معامله را هم از طرف مشتری خود داشته باشد. این حق هم ممکن است محدود و یا وسیع شود. مثلاً ممکن است حق انجام معامله به کارگزار به صورت بیقید و شرط و یا مشروط به شروطی نظیر هماهنگی قبلی با مشتری باشد. پس در انتخاب کارگزار و تعیین حدود وظایف او باید دقت کافی داشت تا ریسک ضرر مالی به حد پایینی برسد.
همچنین بسیار اهمیت دارد که با توجه به میزان تعهد کارگزار، مسئولیت وی واضح و روشن مشخص شود؛ چرا که کارگزار به لحاظ اقتصادی ماموریت‌های ویژهای را بر عهده دارد که در صورت قصور و یا تقصیر وی ممکن است زیانهای بسیار شدیدی گریبانگیر مشتری وی شود.
شیوه تعیین دستمزد کارگزار
از دیگر بندهای مهم قرارداد کارگزاری، بند مربوط به دستمزد کارگزار است. تعیین دستمزد کارگزار می‌تواند با شیوه‌های مختلفی صورت بگیرد. ممکن است مبلغ مشخصی ماهانه به کارگزار تعلق بگیرد و یا بر اساس معاملاتی که کارگزار با موفقیت انجام میدهد درصد مشخصی برای وی کیمیسیون معین شود و کارگزار به صورت پورسانتی کسب درآمد کند. در این قرارداد، شیوه درصدی مرسومتر از حقوق ثابت است.
مشاوره و تنظیم اصولی قراردادها توسط کاشناسان و وکلای خبره
نیاز به قرارداد کارگزاری دارید؟
انتخاب کارگزاری مناسب برای تجارت شما، اهمیت زیادی دارد چرا که کارگزاری‌های رسمی و غیررسمی متعددی وجود دارند که از لحاظ زمینه تخصصی فعالیتشان با یکدیگر دارای تفاوت‌هایی هستند. پس اولین نکته در انتخاب کارگزاری مناسب، تشخیص زمینه تخصصی فعالیت آن است که مشابه تجارت موردنظر شما باشد. در وهله دوم باید دقت کرد کارگزاری مذکور به طور رسمی و تحت نظارت‌های دولتی خاص باشد تا با اطمینان بیشتری سرنوشت تجارت خود را به آنها بسپارید. در ادامه هم باید به قوانین و مقررات نهادیِ کارگزاری دقت داشت تا از وقوع مشکلات آتی جلوگیری شود. در مرحله آخر، تنظیم یک قرارداد دقیق و جامع کارگزاری می‌تواند تجارت شما را تا حد بسیار زیادی بیمه کند. فراموش نکنید که در تنظیم قرارداد کارگزاری بندهایی نظیر تعهدات و مسئولیت کارگزار باید به دقت بررسی شود تا سرمایه شما به درستی مصرف شده و ریسک‌های مالی آن به کمترین میزان خود برسد. ما در مرکز قراردادهای پاژ آماده‌ایم تا با ارائه مشاوره‌های حقوقی، شما را در انتخاب کارگزاری مناسب و همچنین در تنظیم یک قرارداد کارگزاری دقیق و بِروز، همراهی کنیم.
